Mua Xe: Đừng Để Bị Gạt Khi Ký Giấy Tờ

Phạm Ðình

Sau khi đã xem xét kỹ càng về tình trạng cái xe và thỏa thuận giá cả, bạn bằng lòng mua xe: Ký giấy tờ và trao tiền cho người bán. Ðây là giai đoạn cuối cùng, đơn giản và mau chóng. Miễn là người bán có đủ giấy tờ hợp lệ! Trong tư cách người mua, bạn phải hiểu thế nào là giấy tờ hợp lệ. Bằng không, nhiều trở ngại pháp lý có thể đeo đuổi chúng ta qua rất nhiều ngày tháng, gây ra những thiệt hại lớn, có nhiều khi còn lớn hơn cả giá trị cái xe. Sau đây là những điều cần lưu ý khi ký giấy tờ mua xe:

I- Giấy chủ quyền (title)

Ðây là tờ giấy quan trọng nhất. Người bán phải hội đủ những điều kiện sau đây:

- Phải là người đứng tên trên thẻ chủ quyền, tức chủ nhân hợp pháp của chiếc xe, gọi là Registered Owner. Làm sao người mua biết chắc được điều đó? Phải hỏi và phải xem căn cước (bằng lái xe của đương sự) và đối chiếu xem có chính xác không: Ðịa chỉ có thể khác, nhưng tên phải trùng hợp. Ðối chiếu hình trên bằng lái và dung mạo người bán xem có phải là chính đương sự đứng ra bán hay chỉ là người đại diện (con cái, vợ chồng, thân nhân, bạn bè...).

Bạn có thể tiếp xúc và thương lượng với người đại diện, nhưng ký giấy chủ quyền và giấy bán xe phải do đích thân chủ nhân thực hiện. Nhớ ghi lại các chi tiết trên bằng lái của người bán, như Tên, Số Bằng Lái, Ðịa Chỉ Hiện Tại, Số Ðiện Thoại. Và nếu người chủ nhờ một thân nhân đứng ra tiến hành việc mua bán, thì người mua cũng cần phải xem căn cước và ghi lại các chi tiết về người đại diện ấy. Người đại diện không thể ký giấy thay cho chủ nhân hợp pháp được.

Nếu không lấy được chữ ký đích thực của chủ xe thì hãy coi như công phu tìm hiểu đến đây là... công cốc, công dã tràng. Bởi vì không thể kết thúc việc mua bán được. Hãy phủi bụi đất lại cho họ mà đi kiếm một “ứng viên” khác. Cho dù người đại diện nói rằng họ có giấy ủy quyền của chủ nhân để đứng ra ký kết cũng đừng tin. Trừ khi bạn có một luật sư đi tháp tùng để kiểm tra sự hợp lệ của tờ giấy ủy quyền đó!

- Chủ nhân không còn nợ tiền nhà băng, không dùng xe để thế chấp mượn một món nợ nào khác. Danh từ thường gọi là “clear title” (chủ quyền đầy đủ). Còn nếu xe được mang ra thế chấp để mượn nợ, hoặc là khi mua chưa trả hết tiền cho nhà băng, thì người bán không có chủ quyền đầy đủ, mà gọi là bị “lien”, và chủ nợ được gọi là “lien holder”. Trong trường hợp này sẽ có một dấu hiệu gọi là “lien” trên giấy chủ quyền. Hoặc chủ nợ sẽ giữ giấy chủ quyền cho đến khi món nợ được trả xong. Vì thế, người bán không có tấm giấy đó, và đương nhiên người mua sẽ không có cơ hội để xem.

Nhưng không có nghĩa là việc mua bán không thể tiến hành. Nói một cách khác, nếu thích chiếc xe bạn vẫn có thể tiếp tục làm giấy tờ mua nó. Nhưng thủ tục hơi phiền phức hơn một chút: Người bán phải lấy hẹn với nhà băng để bạn cùng đến đó với đương sự, nhà băng cho biết rõ món nợ còn lại là bao nhiêu, bạn trả cho nhà băng số tiền đó, phần còn lại, nếu có, thì trả cho người bán. Nhà băng sẽ làm giấy xác nhân “remove the lien” (không còn cầm cố), trao thẻ chủ quyền cho chủ nhân hiện tại, đương sự sẽ ký kết và trao chủ quyền lại cho người mua.

- Người bán phải điền, ký nhận trên Certificate of Title và Notice of Transfer and Release of Liability trước khi trao lại các văn bản đó cho bạn (xin xem hình).



Ðể tránh mọi rắc rối về sau, xin các bạn theo dõi câu chuyện sau đây:

- Người bán: Rồi, xong! Chị thỏa thuận mua xe với giá $8500, phải không? Tôi còn nợ nhà băng $5,000. Chị có muốn đưa tiền để tôi trả nhà băng lấy chủ quyền về cho chị không?

- Người mua: Ðể tôi đi với anh ra ngoài đó!

- Người bán: Mất công chị quá! Hơn nữa, thẻ chủ quyền còn tên tôi, người ta tin tôi, chứ đâu tin chị. Cứ đưa tiền cho tôi, tôi làm giấy nhận tiền và bán xe cho chị. Bút sa gà chết, có ai chạy đi đâu được?

- Người mua (ngẫm nghĩ rồi... ký check trả tiền): Ðược!

- Người bán: Và đây là giấy bán xe, có ghi rõ số tiền tôi nhận của chị, chữ ký của tôi. Chị ký vào đây nữa. Ðề ngày tháng vào đây. Ngày mai tôi ra nhà băng trả tiền, lấy thẻ chủ quyền, rồi gọi điện thoại cho chị. Hay chị có muốn tôi đến nhà trao cho chị không?

- Người mua: Thôi được, để tôi đến.

Vì một lý do gì đó, cái “ngày mai” ấy không bao giờ xảy ra. Bạn gọi điện thoại, thậm chí cất công đến tận nơi để nhc nhở nhưng vô ích. Tìm gặp được đương sự lúc này thật là khó khăn quá. Cho dù bạn có trong tay tờ giấy xác nhận người chủ cũ đã bán xe, trước mặt pháp lý cái xe vẫn thuộc về y! Không có tấm giấy chủ quyền đã điền và đã ký, bạn không thể xin chủ quyền mới với DMV, không thể mua bảo hiểm, không thể đăng bộ để lấy sticker hằng năm. Nếu cái xe còn bảo hiểm của chủ cũ, đương sự vẫn phải chịu mọi trách nhiệm nếu có tai nạn xảy ra. Ðến một ngày bảo hiểm cũ hết hạn, thì thực là tiến thoái lưỡng nan: Lái cái xe không bảo hiểm là bất hợp pháp, đằng khác bạn lại không thể nào đứng tên mua bảo hiểm cho mình! Ấy là chưa kể, nhà băng cũ có thể truy tìm chiếc xe và thâu hồi nó lại, nếu người kia không chịu trả tiền hàng tháng. Chỉ còn một cách là kiện người chủ cũ ra tòa, để lấy lại $8,500 mà chắc chắn là đương sự đã tiêu hết... Thực là nhức đầu và phiền phức vô cùng.


Tóm lại, tuyệt đối không đưa tiền cho người bán trước khi đương sự trao lại cho bạn giấy chủ quyền đã điền và ký tên đầy đủ. Thêm nữa, khung “lien holder” (người cầm cố chiếc xe) ở cuối trang, bên trái, buộc phải để trống. Nếu có ghi tên ai ở đó, thì cho dù người chủ có ký tên và trao giấy chủ quyền, bạn vẫn không thể sang tên xe được, nếu món nợ chưa được thanh toán.



II - Giấy Ðăng Bộ (Registration) và Sticker

Giấy đăng bộ là bằng chứng xác nhận chiếc xe đóng thuế lưu hành mỗi năm. Giấy đăng bộ bao giờ cũng đi kèm với Sticker - có ghi ngày tháng - để dán vào bảng số đầu xe và cuối xe. Nên kiểm tra Sticker ngay từ đầu để xem thời gian lưu hành còn hiệu lực hay không.

Sticker phải còn hiệu lực thì mới có thể lưu hành hợp pháp trên đường. Dù thấy Sticker còn hiệu lực, bạn vẫn xin xem giấy đăng bộ (registration) để có thể yên tâm về điều đó.

Thế còn sticker và registration hết hiệu lực? Sticker hết hiệu lực là dấu hiệu hiển nhiên cho thấy cái xe không còn chạy nữa, hiện giờ chỉ là trùm mền, đắp ụ mà thôi. Người mua cần phải hỏi rõ lý do về tình trạng đó. Thường chủ nhân sẽ cho biết, xe không chạy vì không có nhu cầu sử dụng. Nên biết là xe không có nhu cầu dụng vẫn phải mua sticker hằng năm, dĩ nhiên với một giá tượng trưng thôi. Mua sticker này - gọi là PNO (Planned Non-Operational = Xe dự định không sử dụng) - chỉ tốn có $10 một năm.

Xe không có Sticker hợp lệ (cho dù chạy hay không chạy) sẽ bị phạt. Nếu bạn gặp một cái xe như vậy mà vẫn muốn mua, thì phải tính cả số tiền nộp phạt cho DMV về việc trễ nãi của người chủ cũ. Coi như đó là giá chiếc xe, hoặc có thể dùng nó để thương lượng giảm giá tiền mua xe.

Cái giai đoạn này thực ra không phức tạp đến như vậy. Chúng tôi chỉ tiên liệu những trường hợp có thể xảy ra để các bạn biết trước mà đề phòng. Không đề phòng mới sợ mất. Chứ biết trước thì càng vui, đâu có mất mát gì. Nếu các bạn đồng ý như vậy thì trong bài tuần tới, Phạm Ðình sẽ nói thêm về 2 thứ giấy tờ nữa, gọi là biết trước để đề phòng... cho vui!

Phạm Ðình
dinhcpham@yahoo.com
Cẩm Nang Bảo Trì Tập I và II. Mỗi tập $6.00+$2.00 cước phí. Money Back Guarantee 3 tháng. Gửi cheque hoặc tiền mặt cho Phạm Ðình, PO Box: 9255, Fountain Valley, California 92728 - 9255. Tel: 714-383-4312; Cho biết điện thoại và email, nếu có. Có thể hỏi tại nhà sách Văn Bút 714-895-7080, Tú Quỳnh 714-531-4284; hoặc Tự Lực 714-531-5290